Het ontstaan van het Kronenburgerpark

Toen in 1874 de Vestingwet in werking trad, konden de stadsmuren van Nijmegen eindelijk worden afgebroken. Het betekende voor Nijmegen als één van de laast overgebleven vestingsteden dat de gehate stadsmuren mochten worden gesloopt en dat eindelijk aansluiting op het inmiddels aardig uitgebreide landelijke spoorwegennet mogelijk werd.

Vanaf 1876 werden dan ook enthousiast grote delen van de omwalling gesloopt.

Maar er werd in de eerste plannen voor de stadsuitbreiding ook gepleit voor het behoud van enkele delen van de stadsmuur. In het oosten van het toenmalige Nijmegen (nu midden in de stad), in het Hunnerpark en hier in de nabijheid van de de monumentale Kronenburgertoren zijn die plannen daadwerkelijk uitgevoerd.

Hier gingen de toren en de stadsmuur de achtergrond vormen van het nieuw aan te leggen stadspark het Kronenburgerpark.

Hiernaast het ontwerp van de broer van Rosseels. Zoals je ziet ontbreekt de St. Jacobstoren op de tekening. Bron RAN Nijmegen.

Aanleg vanaf 1880

Vanaf 1880 werd met de aanleg van het wandelpark begonnen. Het ontwerp was van de Leuvense tuinarchitect Liévin Rosseels. Het heuvelachtige terrein dat kunstmatig werd aangelegd, werd uitbundig beplant. De droge verdedigingsgracht die vroeger voor de stadsmuur lag werd omgevormd tot de vijver die nog steeds het hart van het park vormt.

Blikvanger Kruittoren

De ruim dertig meter hoge Kronenburgertoren is in dit park de blikvanger. Hij wordt ook wel Kruittoren genoemd omdat hij vroeger in gebruik was als opslagplaats voor buskruit Deze verdedigingstoren werd in 1425-1426 gebouwd als onderdeel van de tweede stadsomwalling, die bij deze toren een haakse bocht stadinwaarts maakte.

Zuidelijk (meer naar rechts dus) van de toren zijn de muren van de stadsuitbreiding uit de 16de eeuw.

Eerst staat daar het rondeel 'De Roomse Voet'. Dit uitspringende deel in de stadsmuur was ooit nog een paddenstoelenmuseum. Nog eens 100 meter verderop ligt de Sint-Jacobstoren met een hertenkamp (die er al gelijk met de aanleg was) en een later gebouwde grote volière. Zij vormen samen de door de Vrienden van het Kronenburgerpark onderhouden dierenweide.